Letonya Golden Visa

Letonya Golden Visa: Avrupa'nın "Gizli" Oturum İzni KapısıSon birkaç yıldır Golden Visa programları hakkında çok şey duyuyoruz. Portekiz pahalandı, Yunanistan'ı herkes biliyor, Malta astronomik rakamlara ulaştı. Peki ya Letonya? İşte bu ismi duyunca çoğu insan şaşırıyor. Geçen ay bir müşteri aradı. "Letonya'da Golden Visa varmış, 50.000 Euro'dan başlıyormuş, doğru mu?" dedi. Teknik olarak evet, ama... işin gerçeği biraz daha karmaşık. Bu yazıda size Letonya Golden Visa'yı olduğu gibi anlatacağım - hem iyi yanlarını, hem de "ama"larını. Önce Temel Bilgiler: Letonya Golden Visa Nedir? Letonya, 2010 yılında yatırım karşılığında oturum izni veren bir program başlattı. Amaç basitti: 2008 krizinden çıkmak, yabancı sermaye çekmek, ekonomiyi canlandırmak. Ne sağlıyor? 5 yıllık oturum izni (yenilenebilir) 29 Schengen ülkesinde vizesiz dolaşım Aile dahil edilebiliyor 10 yıl sonra vatandaşlık başvurusu hakkı Ne gerektiriyor? Belirli bir miktar yatırım Temiz sabıka kaydı Sağlık sigortası Minimum mali yeterlilik Şimdiye kadar binlerce yatırımcı aldı bu izni. Özellikle Ruslar, Çinliler, Ukraynalılar... Son dönemde Türk yatırımcılar da ilgi göstermeye başladı. Şimdi Gelelim Asıl Meseye: 50.000 Euro Meselesi İnternette çok yazıyor: "Letonya Golden Visa 50.000 Euro'dan başlıyor!" Teknik olarak doğru. Yasal mevzuatta bu seçenek var. Ama pratikte? Hayal kırıklığına uğramanız çok muhtemel. Neden böyle söylüyorum? 50.000 Euro seçeneği şirket yatırımı üzerinden. Ama şartlar var: Şirketin yıllık 40.000 Euro vergi ödemesi gerekiyor 50'den az çalışanı olmalı Yıllık cirosu 10 milyon Euro'nun altında olmalı Düşünün: Bir şirket yılda 40.000 Euro vergi ödüyor ama 50'den az çalışanı var. Bu şirketin mali durumu gerçekten sağlam mı? Genellikle hayır. Ketenci Law (tanınmış bir göçmenlik hukuku bürosu) web sitesinde açıkça uyarıyor: "Teknik olarak mümkün olsa da, bu şirketler finansal istikrar konusunda riskler barındırıyor. Yatırımcılara önermiyoruz." Ben de aynı fikirdeyim. 50.000 Euro yatırıp, 5 yıl sonra şirketin batması ve paranızı kaybetmeniz... Bu riski almaya değer mi? O zaman gerçekçi seçenekler neler? Bunlar: Gerçekçi Yatırım Seçenekleri (2025) 1. Gayrimenkul: 250.000 Euro En popüler ve en mantıklı seçenek bu. Nasıl çalışıyor: Minimum 250.000 Euro değerinde gayrimenkul alıyorsunuz %5 devlet ücreti ödüyorsunuz (12.500 Euro) 5 yıl elinizde tutmanız gerekiyor Kiralayabilirsiniz Artıları: Somut bir varlık - taş, toprak, tuğla Kira geliri (Riga'da %6-8 civarı) 5 yıl sonra satabilirsiniz Nispeten güvenli Eksileri: Letonya emlak piyasası küçük Satış zorlaşabilir Kira bulana kadar masraf Bir tanıdığım 2022'de Riga'da daire aldı. 280.000 Euro'ya merkeze yakın 120 m² bir yer. Şu an ayda 1.800 Euro kiraya veriyor. Yıllık %7.7 getiri - fena değil. 2. Banka Mevduatı: 280.000 Euro En güvenli ama en düşük getirili seçenek. Nasıl çalışıyor: 280.000 Euro'yu Letonya'da bir bankaya yatırıyorsunuz 5 yıl bloke ediliyor 25.000 Euro devlet ücreti Faiz alabiliyorsunuz (düşük de olsa) Artıları: Risk neredeyse yok Basit, uğraştırmaz 5 yıl sonra paranızı geri alıyorsunuz Eksileri: Düşük getiri (%1-3 arası) Paranız 5 yıl kilitte Enflasyon yiyebilir Bu seçenek risk almak istemeyenler için. "Benim param güvende olsun, ufak bir faiz alsın yeter" diyorsanız mantıklı. 3. Devlet Tahvilleri: 250.000 Euro Tahvil almak isteyenler için. Nasıl çalışıyor: 250.000 Euro Letonya devlet tahvili alıyorsunuz 38.000 Euro devlet ücreti 5 yıl tutmanız gerekiyor Faizsiz tahviller bunlar (evet, doğru okudunuz) Artıları: Devlet garantili Güvenli Eksileri: Getiri yok (!) Toplam maliyet 288.000 Euro Enflasyon riski Şahsen bu seçeneği tavsiye etmem. Neden faizsiz tahvile 288.000 Euro vereyim ki? Mevduat daha mantıklı. 4. Büyük Şirket Yatırımı: 100.000 Euro Daha büyük, daha istikrarlı şirketlere yatırım. Nasıl çalışıyor: Yıllık cirosu 10 milyon Euro'nun üzerinde olan bir şirkete 100.000 Euro yatırıyorsunuz 50'den fazla çalışanı olması gerekiyor 10.000 Euro devlet ücreti Artıları: Daha güvenli şirketler Potansiyel getiri 50.000 Euro seçeneğinden çok daha iyi Eksileri: Şirket seçimi kritik Due diligence gerekli İş riski var Başvuru Süreci: Adım Adım Teoride basit, pratikte... şeytan detayda. Adım 1: Karar Aşaması (1-2 ay) Hangi yatırım seçeneğini seçeceğinize karar veriyorsunuz. Benim tavsiyem: Profesyonel bir danışmana sorun. Kendim yapabilirim demeyin, çünkü bir hata 5 yıllık yatırımınızı tehlikeye atabilir. Adım 2: Yatırımı Yapın (2-4 ay) Gayrimenkul alıyorsanız: Mülk araştırması Due diligence (yasal kontrol) Tapu devri Para transferi Bu aşamada sabırlı olun. Heyecanla ilk gördüğünüz daireyi almayın. En az 10-15 mülk görün, karşılaştırın. Adım 3: Belgeleri Hazırlayın (1 ay) Tam liste uzun ama özetle: Pasaport Sabıka kaydı (apostil damgalı) Sağlık sigortası (min. 1 yıl) Banka hesap özetleri (son 6 ay) Yatırım kanıtı Noter onaylı tercümeler Her ülkenin apostil sistemi farklı. Türkiye'de Dışişleri Bakanlığı'ndan alıyorsunuz. Adım 4: Başvuru (Hemen) İki seçenek var: Kendiniz doğrudan Letonya Göç İdaresi'ne (PMLP) Bir danışman/avukat aracılığıyla İkincisini öneririm. Ücretleri 3.000-5.000 Euro arası ama hata yapma riski çok azalıyor. Adım 5: Biyometrik Veri (1 gün) Başvuru kabul edilince, Letonya'ya gidip parmak izi ve fotoğraf vermeniz gerekiyor. Tek seferlik bir ziyaret, 1-2 gün yeterli. Ben geçen yıl bir müşteri için Riga'ya gittim. Sabah randevuya gittik, 30 dakikada bitirdik. Öğleden sonra Old Town'ı gezdik, akşam uçakla döndük. Adım 6: Karar (2-3 ay) Ortalama bekleme süresi 2-3 ay. Bazıları daha hızlı, bazıları 4-5 ay sürebiliyor. Toplam Süre: 6-8 ay (ortalama) Avantajlar: Neden Letonya? 1. Schengen Serbest Dolaşım Bu gerçekten büyük bir avantaj. 29 ülkede vize yok: Almanya, Fransa, İtalya, İspanya, Hollanda, Belçika, Avusturya, İsveç, Norveç, İsviçre, Yunanistan, Portekiz... liste uzun. 180 gün içinde 90 gün kalabiliyorsunuz. Yani 3 ay İtalya'da, 3 ay Fransa'da, sonra 3 ay ara verip tekrar... Bu özgürlük çok değerli. 2. Minimum Fiziksel İkamet Şartı Yılda sadece bir kez Letonya'ya giriş yapmanız yeterli. Gün sayısı yok, sadece giriş-çıkış damgası. Bazı programlar "yılda 7 gün", "yılda 14 gün" istiyor. Letonya'da bu yok. Sen İstanbul'da yaşıyor, işini orada sürdürüyor, senede bir kere Riga'ya uğruyorsun. Yeterli. 3. Aile Dahil Eş ve 18 yaş altı çocuklar otomatik dahil. Ek maliyet: Eş için: ~2.500 Euro Çocuk başına: ~1.200 Euro Anne-babanızı da ekleyebiliyorsunuz (bazı şartlarla). Bu çok önemli - özellikle Türk aileler için. 4. Vergiler Letonya'nın vergi sistemi çok cazip değil ama fena da sayılmaz. Gelir vergisi: %20-31 Kurumlar vergisi: %20 (ama sadece dağıtılan kar üzerinden) KDV: %21 Eğer Letonya'da vergi mukimi değilseniz (yani yılda 183 günden az kalıyorsanız), sadece Letonya kaynaklı geliriniz vergilendiriliyor. Dışarıdan gelen gelir genelde vergi dışı. Ama dikkat: Vergi konusu karmaşık, mutlaka profesyonel mali danışman kullanın. 5. Vatandaşlık Yolu 10 yıl sonra başvurabiliyorsunuz. Şartlar: 10 yıl yasal ikamet Letonca dil bilgisi (B1 seviyesi) Tarih/anayasa sınavı Mali bağımsızlık Dil kısmı zor olabilir. Letonca kolay bir dil değil. Ama 10 yılınız var öğrenmek için. Letonya pasaportu güçlü: 180+ ülkeye vizesiz/vize kolaylığı. Dezavantajlar: Neler Kötü? Her şey mükemmel değil. Sevinçli kısımları anlattım, şimdi soğuk duş zamanı. 1. Küçük Ekonomi Letonya'nın nüfusu 1.9 milyon. İstanbul'dan az! Ne demek bu? İç pazar küçük İş fırsatları sınırlı Gayrimenkul likiditesi düşük Satış zorlaşabilir Riga dışında bir daire aldıysanız, satmak 6-12 ay sürebilir. İstanbul'da 1 ayda satacağınız evi. 2. İklim Baltık iklimi... Soğuk, uzun kışlar. Ocak ortalaması: -5°C (bazen -15°C'ye düşüyor) Aralık'ta saat 15:30'da hava kararmaya başlıyor Kar Kasım'da başlıyor, Nisan'a kadar sürüyor İstanbul'dan, İzmir'den gidiyorsanız, adaptasyon gerekir. Bazıları alışamıyor, depresyona giriyor. Ama: Yazları güzel. Haziran'da güneş gece 23:00'e kadar görünüyor. Deniz var, ormanlar var, doğa harika. 3. Dil Resmi dil Letonca. Zorlu bir dil. Şehirlerde İngilizce yeterli (özellikle genç nesil). Rusça da çok yaygın (nüfusun %25'i Rus). Ama kırsal alanlarda zorlanabilirsiniz. Vatandaşlık istiyorsanız, Letonca şart. B1 seviyesi - orta seviye. 2-3 yıl ciddi çalışma gerektirir. 4. Vatandaşlık Uzun 10 yıl uzun bir süre. Portekiz 5 yıl, Yunanistan... zaten çok zor. "Plan B" arıyorsanız, 10 yıl bekleyebilir misiniz? Yoksa daha hızlı bir yol mu gerek? 5. Rusya-Belarus Yasağı Şu an Rus ve Belaruslu vatandaşlar başvuramıyor. Jeopolitik nedenlerle. Eğer bu milletlerden biriyseniz, Letonya kapısı kapalı. Yunanistan veya Portekiz'e bakın. Karşılaştırma: Letonya vs Diğerleri Letonya vs Yunanistan Özellik Letonya Yunanistan Min. Yatırım 250K€ (gerçekçi) 250K-800K€ Fiziksel İkamet Yılda 1 giriş Yok Vatandaşlık 10 yıl (net yol) 7+ yıl (çok zor) İklim Soğuk Akdeniz Emlak Getirisi %6-8 %3-5 Turizm Orta Çok yüksek Sonuç: Yunanistan iklim ve tatil için, Letonya vatandaşlık yolu için. Letonya vs Portekiz Özellik Letonya Portekiz Min. Yatırım 250K€ 500K€ (emlak kapandı) Fiziksel İkamet Yılda 1 giriş Yılda 7-14 gün Vatandaşlık 10 yıl 5 yıl Dil Zorluğu Zor (Letonca) Orta (Portekizce) Maliyet Düşük Yüksek Sonuç: Portekiz daha pahalı ama daha hızlı vatandaşlık. Letonya bütçe dostu. Kimler İçin Uygun? ✅ Letonya size uygun olabilir: Bütçe sınırlı: 250K-300K€ aralığınız varsa Schengen yeterli: Sadece Avrupa'da dolaşmak istiyorsanız Acele yok: 10 yıl bekleyebiliyorsanız Soğuğa dayanıklı: Kış sizi korkutmuyorsa İşiniz mobil: Uzaktan çalışıyorsanız ❌ Letonya size uygun DEĞİL: Hemen vatandaşlık: 5 yıl içinde pasaport istiyorsanız Sıcak iklim şart: Akdeniz iklimi seviyorsanız Büyük pazar: İş için büyük ekonomi gerekiyorsa Pasif yatırım: Hiç orada olmak istemiyorsanız (Yunanistan daha iyi) Gerçek Maliyetler (Şeffaf Hesap) Gayrimenkul üzerinden gidelim (en popüler): İlk Yatırım: Gayrimenkul: 250.000€ Devlet ücreti (%5): 12.500€ Avukat/danışman: 4.000€ Belge çeviri/apostil: 800€ Seyahat (2 gidiş): 1.500€ Toplam: ~268.800€ Yıllık Maliyetler (5 yıl boyunca): Emlak vergisi: ~500€/yıl Aidat (varsa): ~1.200€/yıl Sağlık sigortası: ~600€/yıl (kişi başı) Oturum yenileme: ~150€/yıl Yıllık: ~2.450€ 5 Yıllık Toplam: ~281.000€ Ama unutmayın: Mülkü kiralarsanız, bu masrafların çoğunu karşılar. Pratik Tavsiyeler (Deneyimden) 1. Acele Etmeyin Birçok insan heyecanla ilk ayda işi bitirmek istiyor. Yanlış. En az 2-3 ay araştırma yapın. Farklı şehirlere gidin. Riga, Jurmala, Liepaja... Her birinin karakteri farklı. 2. Kışı Görmeden Karar Vermeyin Mart'ta gidip "ne güzel burası" demeyin. Ocak'ta gidin, -10°C'de sokaklarda yürüyün. Hala seviyorsanız, alın. 3. Kira Hesaplarına İnanmayın "%8 kira getirisi" diyorlar. Kağıt üzerinde evet. Ama: Boş kalma süresi (2-3 ay) Tamirat masrafları Vergi Aidat Gerçek getiri %5-6 civarı. Yine iyi ama %8 değil. 4. Danışman Seçimi Kritik Ucuz olan değil, güvenilir olanı seçin. Nasıl anlarsınız güvenilir olup olmadığını? Geçmiş müşterilerle konuşun Ofislerini ziyaret edin Vaatlere inanmayın, referans isteyin 5. Plan B Olsun Letonya "tek çözüm" olmasın. Başka seçeneklere de bakın. Karşılaştırın. Belki Yunanistan size daha uygun çıkıyor, belki Portekiz. Tüm yumurtaları bir sepete koymayın. Son Söz Letonya Golden Visa mükemmel bir program mı? Hayır. En iyi Golden Visa mı? Hayır. Ama belirli bir profil için mantıklı mı? Kesinlikle evet. Eğer: Bütçeniz 250-300K€ aralığındaysa Schengen erişimi yeterliyse Soğuk iklime razıysanız 10 yıl sonra vatandaşlık hedefliyorsanız Letonya çok iyi bir seçenek. Ama unutmayın: Bu büyük bir karar. Aceleniz yok. Araştırın, gezin, konuşun, düşünün. Ben size bilgi verdim, karar sizin. Sorularınız mı var? WhatsApp: 0542 323 6603 E-posta: info@satisofisi.com Letonya veya başka Golden Visa programları hakkında konuşalım. Ücretsiz ön değerlendirme yapabiliriz. Not: Bu yazı 2025 Ocak ayı itibarıyla günceldir. Golden Visa programları değişebilir, başvurmadan önce güncel bilgileri kontrol edin.

Letonya Golden Visa: Avrupa’nın “Gizli” Oturum İzni Kapısı mı?